Platform voor e-books onrechtmatig – tweedehands e-books illegaal?

Het Gerechtshof Amsterdam geeft vandaag, 20 januari 2015, een uitspraak gewezen waarop velen zaten te wachten.

De website Tom Kabinet is een platform waar e-books (tweedehands) kunnen worden verhandeld. Enkele uitgeverijen begonnen eerder een procedure tegen deze website. De rechtbank Amsterdam stelde de uitgeverijen toen nog in het ongelijk: met de website onder tomkabinet.nl werd volgens de rechtbank niet onrechtmatig gehandeld.

Het hof Amsterdam oordeelt nu anders en stelt de uitgeverijen in hoger beroep alsnog (gedeeltelijk) in het gelijk. Naar het oordeel van het hof is door de uitgeverijen voldoende aangetoond dat het door Tom Kabinet geëxploiteerde platform “door derden niet alleen voor de doorverkoop van legaal gedownloade e-books wordt gebruikt maar dat via die website tevens in niet te verwaarlozen mate illegale exemplaren worden verhandeld. Het hof verwerpt het verweer van Tom Kabinet dat zij slechts een neutrale positie inneemt/neutrale dienst aanbiedt, te vergelijken met bijvoorbeeld een site als Marktplaats. Tom Kabinet exploiteert immers een website die speciaal is ingericht voor de doorverkoop van e-books, waarop deze (onder meer) ten behoeve van potentiële kopers gerubriceerd worden, door middel van advertenties speciaal onder de aandacht van dezen worden gebracht en in het kader waarvan Tom Kabinet ook een vergoeding (commissie) bedingt. Voldoende aannemelijk is dat Tom Kabinet op deze wijze (tegen betaling) een betrekkelijk eenvoudige en lucratieve mogelijkheid biedt om (ook) illegaal verkregen e-books door te verkopen en dat daar een wervende kracht vanuit gaat. Het op deze wijze faciliteren van inbreuken op de aan uitgever en hun auteurs toekomende rechten moet in beginsel jegens deze als onrechtmatig worden gekwalificeerd.” [Dikgedrukte tekst door de auteur]

Het hof oordeelt daarmee expliciet niet dat het (soort) platform dat Tom Kabinet aanbiedt per definitie onrechtmatig is en/of dat handel in tweedehands e-books illegaal is. Het langverwachte oordeel daaromtrent blijft dan ook (voorlopig nog) uit. Wel stelt het hof – zoals hiervoor geciteerd – vast dat op dit moment illegale kopieën worden verhandeld via Tom Kabinet en dat dit onrechtmatig is. Het hof verbiedt Tom Kabinet vervolgens om onrechtmatig te handelen jegens de uitgeverijen, aan welk verbod binnen drie dagen (na betekening) zal moeten worden voldaan. Dit betekent dat Tom Kabinet snel (betere) maatregelen zal moeten nemen waardoor het in de toekomst niet langer mogelijk is om illegale kopieën te verhandelen via Tom Kabinet. Zij heeft immers in de beide procedures ook steeds het standpunt ingenomen dat het haar doel is om slechts legale e-books aan te bieden via het platform. Het zal mijns inziens nog een uitdaging zijn om zodanig adequate maatregelen te nemen dat dit ook wordt gerealiseerd.